- KULTUR 2024 EGITARAUA (pdf)Kultur programaren 29. edizioa, Vianako Printzea Erakundeak eta Kultura Zuzendaritza Nagusiak antolatua, ekainaren 21ean, ostirala, hasiko da Fiteron, eta irailaren 28ra arte izango da Nafarroako 43 herri eta enklabetan, aurreko edizioetan baino ibilbide luzeagoa eginez. Ignacio Apezteguía Vianako Printzea Erakundeko zuzendari nagusiak aurkeztu du programa gaur goizean, Lorenzo García Echegoyen Kultur Ekintzako Zerbitzuko zuzendariarekin, María Jiménez Moreno artistarekin eta Javier López Jaso akordeoi jotzaile iruindarrarekin batera. Azken horrek "Frevo" interpretatu du, Fiteron ere entzungo den konposizio propioa. Kultura, Kirol eta Turismo Sailaren programa bat da, uda osoan zehar garatzen dena, enklabe interesgarrietan. Programazio zabala eta askotarikoa du, tradizioa, folklorea, zirkua, magia, jazza, flamenkoa, pop hiritarra, sustraiko musikak, estilo guztietako bandak, bluesa, rocka, jazza. . . batzen dituena. Gainera, erakusketa-proposamen bat egongo da Bertizen eta beste jarduera osagarri batzuetan. Programa honen helburuak honako hauek dira: Nafarroako lurraldean banatutako kalitatezko eta aniztasuneko eskaintza artistikoa sustatzea eta zabaltzea; tokiko erakundeekin elkarlanean aritzea artearen eta kulturaren zabalkundean; sektore artistikoaren ezagutza bultzatzea eta bultzatzea; eta ondare historiko, artistiko eta naturala behar bezala baloratzea, musika- eta dantza-jarduerak programatuz eta urtero berritzen den erakusketa-proposamen baten bidez. Kulturako zuzendari nagusiak azpimarratu duenez, Kultur "gure ondare kulturala, naturala eta historikoa ezagutzeko proposamena da, arte eszeniko eta musikal ugari eskainiz, lurraldetik gertuen dagoen programetako bat izanik". Gainera, kultura eta folklorea bisitariei hurbiltzeko duen garrantzia azpimarratu du, "kultura eta turismoa eskutik helduta ibil daitezen bultzatzen baitu, adin guztietako jendearentzako eskaintza duen programa baten programazioa aberasteko". Programazio zabalaProgramazioa ekaineko, uztaileko, abuztuko eta iraileko ostiraletik igandera izango da. Ekitaldi kulturalen osagarri, inguruko jarduera turistikoak izango dira, Turismoko Zuzendaritza Nagusiak aukeratuak. Programatutako ikuskizunetako 34 nafar jatorriko talde eta artistek garatuko dituzte. Kultur ekainaren 21ean, ostirala, hasiko da Fiteron Javier López Jasoren "Inmarcesible" proposamen artistikoarekin. Eta bi hilabete baino gehiagoko kontzertu eta ikuskizunen ondoren, irailaren 28an, larunbata, amaituko da Zuñigan, Greasyren emanaldiarekin. Ekainean, Fitero, Artaxoa, Gabarderal, San Adrian, Izaba, Martzilla eta Agoitzera iritsiko da Kultur. Uztailean, Lapoblación, Orreaga, Donamaria, Bera, Berbinzana, Erronkari, Etxarri Aranatz, Lizarra, Zugarramurdi eta Lekunberrira. Abuztuan, Otsagabia, Ribaforada, Elizondo, Garralda, Los Arcos, Gaztelonuevo, Mendigorria, Tafalla, Corella, Viana, Untzue, Zangoza, Lezaun, Leireko Monasterioa eta Lodosa dira egoitzak. Azkenik, programa irailean amaitzen da Faltzesen, Altsasun, Tuteran, Leitzan, Arguedasen, Uxuen, Buñuelen, Lizaso-Orgin, Garesen eta Zuñigan kontzertuak eta emanaldiak eginez. Aurten Lapoblación, Buñuel, Castillonuevo eta Garralda herriek bat egin dute egitarauarekin. KULTUR programa da, luzeena eta luzeena, eta Kulturako Zuzendaritza Nagusiak eta Vianako Printzea erakundeak antolatzen dute. Edizio berriak publiko orokorrari hainbat gertakari, mito, tradizio, legatu eta sinesmen hurbiltzea helburu duen proposamen bat jasotzen du, iruditeria kolektiboan sorginaren irudia eraikitzeko garrantzitsuak izan zirenak. María Jiménez Moreno nafarraren lana da. Argazkilaritza, marrazkia eta instalazioa lantzen dituen artista da, baina, batez ere, ehun-eskultura (bereziki, kakorratzez ehundutakoa). Bertan, materialetan eta tekniketan eskaintzen dizkion aukeren eremu zabala ikertzen du.

Bertizko Lorategi Historiko-Artistikoak María Jiménez artistaren "Basati-Salvaje" erakusketa hartuko du uztailaren 1etik abuztuaren 31ra, Nafarroako sorgin ehizaren testuinguru historiko, kultural eta soziala ezagutzeko. "Sentsoriala errealitatearen pertzepzioaren zati gisa sustatzea interesatzen zait, baita erreala eta onirikoa lotzea ere, lurralde liriko pertsonala landuz", nabarmendu du programaren aurkezpenean.

Gainera, aurten proposamen enogastronomikoak sartu dira, besteak beste, ardo dastatzeak Artaxoan, eztia dastatzea Beran, gazta dastatzea Lezaunen eta Zugarramurdin, olioa dastatzea Faltzesen, esnekiak Orreagan, mamiak dastatzea Uxuen, edo tokiko produktuak dastatzea Tuteran eta Martzillan, eta Lezaungo baserrietara bisitak egitea.

Jarduera kultural hori guztia posible da parte hartzen duten herriek eskainitako agertokiei esker, artisten eta ikusleen arteko topaketa errazten baitute.